Een hond die niet komt als je hem roept. Die niet in de auto wil stappen. Die wegloopt als je zijn pootjes wilt schoonmaken. Maar als je hem eenmaal bij je hebt, is er niks aan de hand. Dit komt je misschien bekend voor. Het lijkt dan alsof je hond het prima vindt. Maar als dat echt zo was, zou het de volgende keer makkelijker moeten gaan. Vaak is dat niet zo.

Honden kunnen goed associëren

Honden kunnen niet ver vooruitdenken en plannen maken. Maar ze kunnen wel goed associëren. Het rammelen van de voerbak? Dat betekent voer. Je wandelschoenen aandoen? Dan gaan we wandelen. De kast openen waar zijn speelgoed ligt? Als je daar één keer een favoriet speeltje uit hebt gehaald en leuk met hem hebt gespeeld, komt hij de volgende keer vrolijk naar je toe.

Honden leren door een positieve of negatieve associatie

Er zijn honden die gestrest raken als ze bij de dierenarts of het pension uit de auto komen. Of als ze de geur ervan ruiken. Er zijn ook honden die wegrennen bij het zien van een medicijnverpakking. Of gespannen reageren bij het zien van de fietskar. Dit noemen we een associatie: een verband tussen een situatie en een gevoel. Wat de exacte associatie is, kan lastig zijn. Het kunnen meerdere dingen zijn. Maar het is duidelijk dat de associatie positief of negatief kan zijn. Wat een hond als positief ervaart, wil hij meer van. Meer brokjes, meer lekkers uit je zak. Maar als in de auto springen pijnlijk is, of het schoonmaken van de oren eng is en je hond een slecht gevoel geeft, dan wil je hond dat juist minder… Dit is leertheorie in het kort. Een hond doet iets omdat hij iets wil hebben, en hij laat iets omdat hij iets wil vermijden.

De kosten/baten-analyse van de hond

Daarom tolereren sommige honden een slecht zittend tuigje, om toch mee naar buiten te mogen. Wat het kost – een schurend tuigje in zijn oksels – is blijkbaar minder belangrijk dan de wandeling die de hond met jou mag maken. Als een hond weerstand biedt in de training, omdat een oefening ongemak geeft, maar het gevolg is een harde ruk aan de lijn, maakt hij weer een “kosten/baten”-analyse.

ALS JE HOND IETS FIJN VINDT, WIL HIJ DAAR MEER VAN.

ZO NIET, ZAL HIJ HET WILLEN VERMIJDEN

Dus, als je hond het echt leuk vindt om met je mee te gaan wandelen, dan zou hij daar in theorie meer van moeten willen. En dan is het aandoen van een tuigje of halsband vaak geen probleem.

Overige oorzaken van gedrag

Natuurlijk kunnen er ook andere redenen zijn waarom een hond wegloopt als jij zijn lijn pakt. Hij wil niet weg bij de rest van het gezin. Hij heeft hoofdpijn. Hij houdt niet van regen. Soms moet je even zoeken. Je zou dingen kunnen uittesten. Wat doet hij als het hele gezin meegaat? Wat gebeurt er als je wacht tot het niet meer regent?

Gedrag is informatie over een emotie

Uiteindelijk is en blijft gedrag informatie. Onder elk gedrag zit een emotie. Die kun je de kop indrukken, dan kun je ander gedrag krijgen. Denk aan de hond die iets niet durft, maar zo erg op zijn kop krijgt, dat hij banger wordt van de mens dan van waar hij eerst bang voor was. Dan heb je het gedrag veranderd. Maar de emotie eronder – angst – is er nog steeds. Het is niet altijd eenvoudig te achterhalen waar gedrag vandaan komt. En het is ook niet eenvoudig om daar iets mee te doen! Ik krijg regelmatig de opmerking “ja maar dan kan ik toch helemaal niets meer doen, als ik mijn hond altijd zijn zin geef?” Dat hangt ervan af. En ik zeg ook niet dat je je hond overal zijn zin in moet geven. Ik denk dat je vooral je eigen keuzes moet maken. Zolang jij je aan het einde van de dag in de spiegel kunt aankijken, omdat je je keuzes kunt verantwoorden, is het prima. En die grens ligt voor iedereen ergens anders.

DOE JE IETS VOOR JEZELF, OF VOOR JE HOND?

Ik ben gestopt met te veel dingen van mijn hond te vragen die hij niet wilde. Ik zag de gevolgen. Mijn hond had negatieve associaties opgebouwd met de dingen die ik zo leuk vond om te doen. Niet dat het hele drama’s gaf. Maar toch. En grappig genoeg, juist toen ik meer naar hém ging luisteren, bouwde ik meer vertrouwen op. Na een poosje wilde hij soms wel grenzen verleggen. Voor mij is het vooral belangrijk dat je als mens zo goed mogelijk inschat hoe iets voor je hond is. Dat je eerlijk kijkt naar wat je voor jezelf doet, en wat voor de hond. Als hij iets prettig vindt, zal hij er meer van willen. Krijg je de keer daarop weer weerstand, dan is dat informatie. Niets meer en niets minder!

“De ogen van je hond zijn de spiegel van zijn ziel, kijk er eens wat vaker in.”